Aftreden wethouder Rob Oudkerk

Een selectie van artikelen omtrent het aftreden van Rob Oudkerk

Commentaar Trouw: ‘Oudkerk onzorgvuldig’

Onverkorte weergave: ‘De Amsterdamse wethouder Oudkerk is terecht afgetreden. Met de last van de informatie die over zijn persoonlijke levenswandel op straat is komen te liggen, kon hij niet meer goed functioneren als bestuurder. Daarmee is de kous niet af. De affaire laat een nare smaak achter, omdat een talentrijk politicus op een akelige manier zijn politieke Waterloo heeft gevonden en, meer nog, omdat de grens tussen wat privé is en wat publiek fors is overschreden. De scheiding tussen de individuele ruimte en het gemeenschappelijke domein behoort zo scherp mogelijk te zijn, anders gaan we een benauwde samenleving tegemoet waarin kwaadwillende en rancuneuze geesten vrij spel krijgen en geen bestuurder of politicus zijn publieke leven nog zeker is. Deze scheiding brengt niet alleen beperkingen mee voor een publieke ambtsdrager, maar ook voor de media.


Oudkerk is zich van die beperkingen onvoldoende bewust geweest. Vice-voorzitter Tjeenk Willink van de Raad van State keerde zich anderhalf jaar terug bij de herdenking van prins Claus met kracht tegen de trend de individuele ruimte, ook in de buitenwereld, als het grootste goed te beschouwen. Hij waarschuwde dat het publieke leven onverdraaglijk wordt wanneer iedereen als zijn hoogst persoonlijke zelf naar voren treedt. De moraal van het individu is nu eenmaal niet dezelfde als de publieke moraal. Het is dus goed dat er voor iedereen beperkingen gelden, voor de prins net zo goed als voor de arts, de politicus of de burger. Spiegelbeeldig brengt dit mee dat iedereen moet kunnen rekenen op eerbiediging van zijn privéleven.


Als drager van het overheidsgezag had Oudkerk dus veel en veel zorgvuldiger moeten zijn, zowel in zijn vrijetijdsbesteding als in zijn onthullingen tegenover Parool-columniste Heleen van Royen. Ongeacht of hij uit argeloosheid dan wel ijdelheid handelde, hij heeft zijn val vooral aan zichzelf te wijten.De media behoren zich naar aanleiding van deze affaire -en evenzeer naar aanleiding van de zaak-Wisse Smit- de vraag te stellen waar het dienen van het publieke belang ophoudt en particulier moralisme begint. Want voor je het weet gluren de media door het sleutelgat.’




Commentaar NRC: ‘Oudkerk exit’

Citaat: ‘Opnieuw dringt zich een overeenkomst op met de gebeurtenissen vorige week in de Rotterdamse gemeenteraad. Daar trad Leefbaar Rotterdam-wethouder Rabella de Faria af nadat haar fractie het vertrouwen in haar had opgezegd. Dat getuigde van zelfreinigend vermogen dat in Rotterdam kennelijk eerder functioneerde dan in de hoofdstad.


Maar in beide gevallen treedt de bestuurder af, na intern partijberaad, op een haastig belegde persconferentie, in plaats van na een debat in de gemeenteraad. Op lokaal niveau is de raad immers het hoogste gezag en de burgers moeten kunnen beoordelen wat de redenen waren van de PvdA respectievelijk van Leefbaar Rotterdam om zich van een wethouder te ontdoen. De cultuur van het openbaar bestuur moet zijn wat het pretendeert te zijn: openbaar.’




‘Oudkerk neemt afscheid van college’

Rob Oudkerk heeft dinsdagmorgen kort afscheid genomen van het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam. Het college zat er enigszins verslagen bij, aldus burgemeester Cohen. Volgens Cohen was de jarenlange samenwerking met Oudkerk in de persoonlijke sfeer altijd voortreffelijk. ,,Zakelijk hadden we onze ups en downs, maar ook in dat opzicht was de samenwerking goed'', zei Cohen. De burgemeester meent dat de affaire alleen verliezers kent: ,,Het gemeentebestuur, de media, persoonlijk.'' Ook de politiek is volgens hem een van de verliezers. Cohen noemde Oudkerk een kleurrijk figuur die het politieke debat aanjoeg. De politiek en het bestuur in Amsterdam wordt in het bijzonder getroffen. ,,We raken in een week tijd twee politieke voormannen kwijt. Dat moeten we zien op te vangen'', aldus Cohen. Amsterdam nam vorige week afscheid van wethouder G. Dales. Hij wordt burgemeester in Leeuwarden. Oudkerk zei dinsdag in het college met ontzettend veel plezier wethouder te zijn geweest. Hij vindt het daarom bijzonder jammer dat daar een einde aan moet komen, aldus Cohen. Over de opvolging van Oudkerk wilde hij niets zeggen.


Als burgemeester wist Cohen meer van Oudkerks privé-leven dan tot voor kort publiek bekend was. Volgens Cohen was dat soms lastig, maar heb je daar als burgemeester mee om te gaan. Cohen werd ingelicht over Oudkerks bezoeken aan prostituees, ook op de tippelzone in Amsterdam. De burgemeester gaf hem te kennen dat hij daar weg moest blijven. Ook berispte hij hem voor het bezoeken van pornowebsites via een computer van de gemeente. Volgens Cohen zijn in de media feiten en fictie door elkaar gaan lopen. Hij benadrukte nogmaals dat het beeld van de snuivende wethouder absoluut niet waar is. Parool-columniste Heleen van Royen had geschreven dat Oudkerk met oud en nieuw cocaïne snoof. Bestuurders moeten op heel veel zaken precies zijn, ook op hun privé-zaken en hoe ze dit afschermen. Want als je privé-leven in de openbaarheid komt, is het niet helemaal privé meer, aldus Cohen. Alle kranten berichten uitgebreid.




‘Media versterkten val van Oudkerk’

Als een politicus in opspraak komt, stellen de media opeens hoge eisen aan de persoon. Dan moet hij een soort heilige zijn en nooit iets hebben achtergehouden. Het feit op zich is dan niet zo erg, maar het feit dat hij iets heeft achtergehouden wordt hem of haar kwalijk genomen. Dat stelt P. Vasterman, docent massacommunicatie aan de School voor Journalistiek in Utrecht. Hij promoveert binnenkort op het onderwerp mediahypes. Vasterman vindt dat de media in de val van Oudkerk een zeer belangrijke rol hebben gespeeld, al wil hij niet spreken van een hetze tegen Oudkerk, ,,omdat het geen vooropgezet doel is geweest''. ,,De voorspelling dat hij in de problemen komt, maakt zichzelf altijd waar als de media zich er massaal op storten.''


Er zit naar zijn idee wel iets dubbels in het journalistiek schrijven over het privé-leven van Oudkerk. ,,Normaal gesproken schrijf je niet over het privé-leven van de politicus zolang dat geen gevolgen heeft voor zijn of haar politiek functioneren. Als er wel over wordt geschreven, betekent dat meteen een probleem voor zijn politiek functioneren.'' In deze affaire hebben media elkaar versterkt door telkens met nieuwe feiten te komen. Feiten of uitspraken en beschuldigingen waarvan nog niet vaststaat of ze waar zijn. ,,Daardoor groeide het schandaal en werd het privé-leven van Oudkerk een probleem voor zijn politiek functioneren.'' Politici raken volgens Vasterman steeds sneller in opspraak door berichtgeving in de media. ,,Zie de affaire Peper. Het begint vaak heel klein, maar als dan eenmaal de zaak van de grond is getild, gaan ook werkelijk alle remmen los en wordt de persoon afgebrand. Ook wordt hij nogeens in allerlei andere programma's belachelijk gemaakt. Oudkerk is nog net niet met pek en veren door de stad gejaagd.''


Volgens de mediadeskundige is het de vraag of de gevolgen wel proportioneel zijn. Er moet, vindt Vasterman, een zekere verhouding bestaan tussen de oorspronkelijke feiten waarmee de zaak begint en de gevolgen. ,,Ik vind dat die verhouding zoek is. Het gekke is ook dat hem nu zelfs kwalijk wordt genomen dat hij bij zijn aanstelling geen melding heeft gemaakt van een poging tot chantage, terwijl dat helemaal niet nodig was. Het was uiteindelijk geen zaak en bovendien was hij daarin juist het slachtoffer. Je ziet dat als de media op stoom zijn alles negatief wordt uitgelegd. Dat hij op de Theemsweg kwam wordt dan uiteindelijk de druppel.''


Vasterman vergelijkt de zaak met Fortuyn, van wie bekend was dat hij seksuele contacten had met jongens. De opkomst van de Rotterdammer kreeg volgens hem een positieve draai, waardoor er geen ophef werd gemaakt over zijn seksueel gedrag. ,,Daaraan zie je dat alles afhangt van het stadium waarin de verontwaardiging hangt. Er wordt met twee maten gemeten. Er worden journalistieke thema's gemaakt. Na Peper werden een heleboel politici ter verantwoording geroepen over hun declaratiegedrag. Dat thema is nu voorbij. Waarschijnlijk wordt dat nu de komende weken het privé-gedrag van politici en volgen er vermoedelijk nog wel een paar verhalen over dit thema.''


PvdA-senator en hoogleraar staats- en bestuursrecht E. Jurgens waarschuwt voor fatsoensrakkerij. ,,Dat een wethouder naar de hoeren gaat, tast zijn gezag niet aan. Dat is een privé-zaak. Van crimineel handelen is geen sprake en prostitueebezoek behoort tot onze vrijheden. Het is niet mijn levensstijl, maar als we op alle slakken zout gaan leggen, keren we terug naar een vorm van fatsoensrakkerij van 50 jaar geleden'', zei Jurgens dinsdag voor de VPRO-radio. Jurgens heeft overigens wel begrip voor de afweging van de Amsterdamse PvdA-fractie, gezien de discussie binnen die partij over de tippelzone aan de Theemsweg. Oudkerk heeft zich volgens Jurgens nooit chantabel gemaakt, omdat hij open is geweest over zijn hoerenloperij en de pogingen hem daarmee in Den Haag te chanteren. Dat de affaire zo dramatisch is afgelopen is volgens Jurgens wel Oudkerks eigen schuld. ,,Dat weet je als je dit aan een columnist toevertrouwt.'' (ANP 20/1)


Selectie overige artikelen:

Spits: Column Rob Oudkerk: ‘Amsterdam’

Trouw: Redactioneel: ‘De kat op het spek binden’

Trouw: Hoofddocent Europees recht Sap: ‘Voor politici gelden strengere regels’

Telegraaf: Commentaar: ‘Heibel’

Telegraaf: Column Kees Lunshof: ‘Oudkerks hoogmoed oorzaak van zijn val’

AD: Commentaar: ‘Fatale loslippigheid’

AD: ‘PvdA’ers halen uit naar pers’

AD: Seksclubs: ‘Hypocrisie in zaak Oudkerk’

AD: Heleen van Royen: ‘PvdA heeft Oudkerk laten vallen’

Volkskrant: ‘Bezoek aan Theemsweg werd Oudkerk fataal’

Volkskrant: ‘PvdA-raadslid was prostituee’

Volkskrant: Peter Brusse: ‘Eerlijke ogen, waarom de scheiding tussen openbaar en privé vervaagt’

NRC: ‘Niet anoniem achter de schermen’

Parool: Commentaar: ‘Deze wethouder moest weg’

Parool: Ex-campagneleider PvdA Monasch: ‘Wouter Bos als opvolger’

Parool: ‘Hij zocht de randen viel ervan af’

Parool: ‘De normen voor politici liggen niet vast’

Parool: Enquete: ‘Oudkerk hoefde niet weg’